Katar'daki 2022 FIFA Dünya Kupası, "karbon nötr" bir etkinlik olarak ilan edilmiş olsa da başta Carbonwatcholmak üzere birçok sivil toplum kuruluşu Dünya Kupası’nın aslında "karbon nötr" olmadığı konusunda hem fikir olmuşlardır. Etkinliğin karbon nötr olması bir kenara dursun odaklanılması gereken diğer bir nokta insanların bütünsel olarak yaratacağı talep etkisidir.
Sıcak geçen sonbahar ve bu sayede dolu depo seviyeleri her ne kadar Avrupa genelinde doğal gaz ve elektrik fiyatlarında gerilemeye neden olsa da soğuk geçecek bir kış mevsiminin fiyatları nasıl etkileyeceği halen belirsizliğini korumaktadır. Avrupa özelinde sadece doğal gaz bağlamında bir krizi konuşmamak lazım. Özellikle sonbaharda Avrupa’da görülen kuraklık nedeniyle düşen nehir seviyeleri kimi zaman nükleer santralleri kimi zaman ise nehirler üzerinden taşınan kömürlerle çalışan kömür santrallerini etkilemiştir. Bu hususlar Avrupa spot elektrik fiyatlarının gaz fiyatı hassasiyetini arttırmıştır. Burada çeşitli nedenlerden kaynaklanan arz şoklarını görmekteyiz. Öte yandan aynı şekilde başta sıcak/soğuk hava dalgaları başta olmak üzere birçok talep şokları da yaşamaktayız.
Bu duruma 2022’de geçtiğimiz yıllardan daha soğuk bir kış geçmesini beklediğimiz Aralık ayı özelinde bakacak olursak, olası bir soğuk hava dalgası sırasında oynanacak olan 2022 Dünya Kupası finallerinin etkisi ne olabilir?
National Grid’in verilerine göre insanların tüketim alışkanlıklarındaki anlık değişim sadece Birleşik Krallık’ta İngiltere ile Danimarka arasında oynanan EURO2020 yarı finalini devre arasında 1400 MW, 1990 İngiltere - Almanya dünya kupası yarı finali penaltıları sonrasında ise elektrik sistemi üzerinde 2800 MW artış olduğu gözlemlenmiştir. Elektrik arz/talep dengesinin anlık olarak dengelenmesi gerekliliği göz önünde bulundurulduğunda bunun karşılanmasının ne derece zor olduğu aşikardır. Bu nedenle National Grid’in zaman zaman benzer anlar için açıklama yaptığı bilinmektedir.
Bu artışların temel nedeni kullanıcıların tüketim alışkanlıklarını değiştirmesidir. En temel bilinen örnek “kettle kullanımı” olsa da kullanıcıların ev içerisinde su kullanımının artmasının başta su pompası kaynaklı elektrik artışı olduğu da bilinmektedir. Bu durum sadece Avrupa özelinde ve elektrikte yaşanan bir durum değil. 2018 Superbowl’un bitmesi ile birlikte anlık su talebinin %20 arttığı gözlemlenmiştir. Su pompalarının kullandığı elektrik ile ilgili bu olay özelinde bir çalışma henüz olmasa da su pompalarının elektrik tüketimi bilinen bir gerçektir.
Dünya Kupası finalinin 18 Aralık’ta Orta Avrupa Saati ile 20:00’de, başka bir deyişle Avrupa’da pik talep zamanında oynanacağını biliyoruz. Elbette ki başta sistem işletmecileri olmak üzere tüm piyasa paydaşları talep artışlarını öngörecektir. Halihazırda Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı (ENTSO-E) Dünya Kupası finali haftasında Fransa özelinde bir yeterlilik riski göreceğini yayımladığı Winter Outlook’ta kamuoyuna sunmuştur. Öte yandan hiçbir paydaş olası bir Almanya - Fransa finali sırasında maçın kaç dakika uzayacağını bilmemektedir. Bu durum milyonlarca insanın anlık olarak tüketim alışkanlığının değiştirilmesinin arz güvenliğini nasıl sarsacağını hep birlikte göreceğiz.
Comments