top of page
Synergy Logo TR.png

Kitap İncelemesi: Gelişen Teknolojiler: Sürdürülebilir Kalkınma için Değer Yaratımı - Büşra Öztürk


Sinan Küfeoğlu tarafından yazılan ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH'ler) altında toplumsal gelişimi sağlamak için teknolojik yenilikleri takip eden iş modellerini inceleyen “Gelişen Teknolojiler: Sürdürülebilir Kalkınma için Değer Yaratımı” kitabı yakın zamanda yayınlandı. Bu kitap üzerinde çalışırken beni heyecanlandıran şey, enerji ve iklim konuları da dahil olmak üzere birçok farklı sektörler hakkında bilgilendirici bir çalışma olmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, kitap işletmeler ve yatırımcılar ile yöneticiler tarafından SKH'ler aracılığıyla harekete geçmek için bir rehber olarak kullanılabilir.


Küresel olarak refah ve barışı sağlamak için bir doktrini temsil eden SKH'ler, sürdürülebilirlik etkilerini ve katkılarını ifade etmek için küresel bir dil haline gelmiştir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 2012 yılında Brezilya'da Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı düzenlendiğinde geliştirildi. Amaç, insanlığın karşı karşıya olduğu çevresel, politik ve ekonomik zorlukları ele almak için bir dizi küresel plan oluşturmaktı. Bu şekilde Birleşmiş Milletler (BM) dünyanın en acil sorunlarını belirleyerek 17 hedef seçti. Ardından, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, küresel olarak sürdürülebilir kalkınma sağlama taahhüdü haline geldi.


BM, kalkınmanın sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik arasındaki denge altında mümkün olduğunu düşünmektedir. Bu anlamda, hedefler farklı fakat birbiriyle ilişkili alanlardan benimsenmiştir. Birbiriyle ilişkili olmasının sebebi bazı hedefler diğer hedeflerle aynı göstergeye sahip olmasıdır. Kitap, üç dereceden yani ekonomik başarı, çevresel koruma ve sosyal eşitlik yoluyla bir raporlama terimi 'üçlü alt satır'a atıfta bulunarak aralarındaki ilişkiyi açıkça açıklıyor. Bu şekilde, SKH'ler birbiriyle birleştiğinden, bir SKH hedefine ulaşırken başka bir SKH hedefine ulaşmak aslında mümkündür. Öte yandan, istenen hedefler birbirleriyle uyumsuz olduğunda, SKH'ler arasında bir uyuşmazlık olabilir. Ancak, diğer hedefler veya göstergeler iş birliğini sağlayabilir. Bu durum için çarpıcı bir örnek olarak imalat sektörünün küresel istihdamdaki payını artırmayı amaçlayan SDG9: Altyapı, Sanayi ve İnovasyon ile karbon emisyonundaki artışla mücadele eden SDG13: İklim Eylemi arasındaki uyumsuzluk gösterilebilir. Kitap, politika yapıcıların ve paydaşların, üçlü alt çizgi terimini göz önünde bulundurarak, bu iki hedefe aynı anda ulaşmak için ortamı korurken ekonomik büyümenin nasıl sağlanacağı konusunda stratejik kararlar alması gerektiğini vurgulamaktadır.


Kitap aynı zamanda, SHK'lere ulaşmak için yöneticiler ile işletmelerin iş birliği ihtiyacına da dikkat çekiyor. Girişimlerin artmasındaki hızlanmanın temel gerekçesi, hayatımızı kolaylaştıracak büyük değer ve potansiyel içeren gelişen teknolojilerin hızla yayılmasıdır. Kitap, piyasada yaygınlaşan ve ticari olarak mevcut olan 34 gelişmekte olan teknolojiyi tartışıyor ve açıklıyor. Bu kitapta sıralanan bu gelişen teknolojilerin bazıları, doğrudan düşük karbonlu enerji dönüşümü ve sürdürülebilir kalkınma ile ilgilidir. Aynı zamanda, diğerleri de geniş bir sistem perspektifinden küresel karbon nötrlüğü ve sürdürülebilir kalkınma için önemli çıkarımlar tanımlamaktadır. Ayrıca kitap, kentsel altyapıya yenilikçi çözümlerin dahil edilmesinin sera gazı emisyonlarını %10-15 oranında azaltabileceğinden, gelişmekte olan teknolojilerin de önemli çevresel faydaları olduğunu teyit ediyor. Bu bağlamda, teknolojileri SKH'lere entegre etmek, ekonomileri korurken ve yeşil iş büyümesini desteklerken iklim değişikliğini hafifletmeyi hızlandırabilir.


Sürdürülebilir gelişmeler değer yaratma olarak da yorumlanabilir, dolayısıyla şirketlerin nasıl değer yarattığı bu kitabın önde gelen araştırma konusudur. Değerler, ekonomik değer, sosyal değer ve çevresel değer olarak üçlü alt satırda sınıflandırılır. Kitap ayrıca dünya çapında 650 dikkate değer ve yenilikçi şirketin iş modellerini de beraberinde göstermektedir. İş modellerini incelerken kısaca şirketlerin değer önermesi, değer yaratma ve değer yakalama verilerini sırasıyla ne, nasıl ve ne tür sorularına cevap vererek, SKH'lere ulaşarak topluma katkıda bulunmayı ve iş kurmayı düşünen okuyuculara ilham verebilir.


Günümüzdeki muazzam veri paylaşımı sayesinde, kitap çeşitli şirketler veriler toplamıştır. Bu verilere dayanarak paylaşılmış çarpıcı sonuçlardan biri, SHK9: Altyapı, Sanayi ve İnovasyon, SHK13: İklim Eylemi ve SHK7: Uygun Fiyatlı ve Temiz Enerji için sırasıyla gelişmekte olan teknolojilerle entegre edilmiş ilk üç SHK'dir. Diğer bir sonuç ise bu SKH'ler arasında şirketler tarafından en çok kullanılan gelişen teknolojilerin Yapay Zeka, Nesnelerin İnterneti, Büyük Veri, Enerji depolama ve geri dönüşüm teknolojileri olmasıdır. Tüm bu iş modellerinin incelenmesi sonucunda, İngiltere, ABD, Hollanda ve İskandinav ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerin, gelişen teknolojilerin benimsenmesinde ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için iş vakalarına dönüştürülmesinde başta olduğu gözlemlenmiştir. Bu "Gelişmekte Olan Teknolojiler: Sürdürülebilir Kalkınma için Değer Yaratımı", sürdürülebilir sonuçlar sağlayan uygulanabilir yerleşik yenilikleri belirlemekle ilgilenen herkese büyük ölçüde yardımcı olabilir, aynı zamanda SHK katkılarını belirleyerek ve ölçerek her bir yatırıma dahil edilmelerinin gerekliliğini göz önüne sermektedir.

bottom of page