Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne göre öncelikli ilgilenilmesi gereken en görünür ve acil endişelerden biri, ucuz ve temiz enerjiye evrensel erişim konusudur. Bu kapsamda modern enerji hizmetlerine ekonomik erişim sağlamayı, yenilenebilir enerjinin küresel payını artırmayı ve ülkeleri daha temiz ve modern enerji sistemlerine entegre etmeyi amaçlayan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 7 (SDG 7) hayati önem taşımaktadır. Bununla birlikte, temiz enerjiye yapılan yatırımda ve fosil yakıta dayalı enerji altyapısına verilen desteğin sona erdirilmesinde uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi hayati önem taşımaktadır. Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 7'nin bir parçası olarak 2030 yılına kadar uluslararası iş birliğini geliştirmek, yenilenebilir enerjiye, enerji verimliliğine ve gelişmiş ve daha temiz enerji teknolojisine erişimi kolaylaştırmanın önemli bir parçasıdır.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'ne göre gelişmekte olan ülkeler sınırlı mali kaynaklara sahip oldukları için kendilerini geliştiremezler. Bu nedenle, gelişmekte olan ülkeler yenilenebilir enerjiyi entegre etmek için uluslararası mali yardım sağlamalıdır. Bu anlamda Türkiye yenilenebilir enerji açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak yenilenebilir enerji türlerinin elde edilmesinin maliyetinin yüksek olması, elde edilen enerjinin depolanmasının zorluğu ve yenilenebilir enerji altyapısının sınırlı olması yaygın kullanımı engellemektedir. Bu kapsamda gelişmekte olan ülkelere yapılan mali yardımlar, Türkiye gibi, daha temiz ve daha uygun fiyatlı enerjiye entegrasyonun kolaylaştırılması ve potansiyelinin en üst düzeye çıkarılması ve en etkin şekilde kullanılması için elzemdir. Uluslararası işbirliği sadece mali yardım olarak görülmemelidir. Ülkelerin uluslararası kurum ve kuruluşlarla ikili veya çoklu ilişkileri, enerji diplomasisi oluşturmakta ve gelecekteki enerji işbirliğinin önünü açmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından Türkiye, enerji üretiminde teknik iş birliğini öncelikli hedef olarak almıştır. Öncelikle Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki enerji iş birliği için "Pozitif Gündem" oluşturuldu. Türkiye ayrıca enerji ihtiyacını karşılamak ve enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için enerji üretiminde nükleer enerjiye de yönelmeye karar vermiştir. Ayrıca Avrupa Birliği, stratejik hedeflerine göre Türkiye ile istikrarlı bir ortaklık ve iş birliği kurmaya isteklidir. Son olarak, Avrupa Yeşil Anlaşması, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile yaptığı en son iş birliklerinden biridir. Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki bu enerji iş birliği gelişecek ve 2053 yılına kadar "net-sıfır" bir planla karbonsuz bir ekonomi inşa edilebilecek. 2019'da yayınlanan Yeşil Anlaşma 2030 yılına kadar Avrupa'nın karbon salımını yüzde 55 azaltmayı planlıyor. Özetle, Avrupa Yeşil Anlaşması devletlerin birlikte çalışmasını ve net sera gazı emisyonlarını iş birliği içinde azaltmak için ortak çaba göstermelerini vazgeçilmez kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler'in Uygun Fiyatlı ve Temiz Enerji hedefinin bir parçası olarak, temiz enerji araştırma ve geliştirmesini ve hibrit sistemler de dahil olmak üzere yenilenebilir enerji üretimini destekleyen uluslararası finansal akışlar gelişmekte olan ülkelere yöneliktir. Türkiye gelişmekte olan bir ülke olarak dışa bağımlı olmaktan ziyade kendi kendine yeten bir politika benimsemiştir. Ancak Türkiye 2000'den 2019'a kadar düzenli olarak mali yardım almış ve yıllardır uluslararası işbirliklerinde destekçi değil, desteklenen ülke konumundadır. 2000'den 2019'a kadar geçen yirmi yılda Türkiye, ekonomik, sürdürülebilir ve modern enerji için Birleşmiş Milletler'den 7.11 milyar dolarlık mali yardım aldı. Ayrıca Türkiye, 2002-2006 yılları arasında Avrupa Birliği'nden 164 proje için 1,32 milyon avroluk mali destek aldı . 2007-2013 yılları arasındaki döneme IPA I Dönemi adı verildi ve Türkiye Avrupa Birliği tarafından desteklenmeye devam etti. Ayrıca 2014-2020 yılları arasında Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye sağladığı mali yardımlarda dalgalanmalar olsa da Türkiye enerji sektöründe dış destek almaya devam etmiştir.
Öte yandan Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Türkiye'deki enerji şirketlerinin rekabet edebileceği bir ortam yaratarak sürdürülebilir enerji için gerekli altyapıyı desteklemek ve kaliteyi artırmak amacıyla 2016 yılında Türkiye'ye 1,8 milyar dolar yatırım yaptı. Örneğin IFC, Akfen Holding'in bir iştiraki olan Akfen Enerji'nin yüzde 16,67'lik hissesini satın alarak yenilenebilir enerji üretimine yaptığı yatırımı neredeyse üç katına çıkaracak ve sürdürülebilir üretim için Türkiye'nin yerli enerji kaynaklarından faydalanmasını sağlayacak.
Sonuç olarak, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi birçok uluslararası ve uluslarüstü kuruluş, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere mali yardımda bulunmuş ve üzerine düşen görevi yerine getirmiştir. Bu noktada yenilenebilir enerjinin Türkiye'nin enerji dönüşümüne entegrasyonu, yıllar içinde aldığı mali yardımların kaliteli bir politika oluşturularak ve planlanarak uygulanmasına bağlıdır. Enerji dönüşümünün temel faktörlerinden biri maliyettir. Ekonomik açıdan kırılgan ve mali açıdan sınırlı bir ülke olarak Türkiye'nin yenilenebilir enerjiye geçişte, özellikle enerji dönüşümünde uluslararası işbirliğine ve mali desteğe ihtiyacı var. Ancak sağlanan finansal kaynaklar yenilenebilir enerjiye geçiş için tek başına yeterli olmamaktadır. Buradaki kritik nokta, Türkiye'nin bu finansal kaynağı en etkin ve verimli şekilde kullanmayı, vatandaşlarını temiz enerji kullanmaya ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya teşvik edecek mekanizmalar oluşturmayı planlamasıdır. Böylece Türkiye için yeşil, güvenilir ve modern bir gelecek mümkün kılınabilir.Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne göre öncelikli ilgilenilmesi gereken en görünür ve acil endişelerden biri, ucuz ve temiz enerjiye evrensel erişim konusudur. Bu kapsamda modern enerji hizmetlerine ekonomik erişim sağlamayı, yenilenebilir enerjinin küresel payını artırmayı ve ülkeleri daha temiz ve modern enerji sistemlerine entegre etmeyi amaçlayan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 7 (SDG 7) hayati önem taşımaktadır. Bununla birlikte, temiz enerjiye yapılan yatırımda ve fosil yakıta dayalı enerji altyapısına verilen desteğin sona erdirilmesinde uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi hayati önem taşımaktadır. Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 7'nin bir parçası olarak 2030 yılına kadar uluslararası iş birliğini geliştirmek, yenilenebilir enerjiye, enerji verimliliğine ve gelişmiş ve daha temiz enerji teknolojisine erişimi kolaylaştırmanın önemli bir parçasıdır.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'ne göre gelişmekte olan ülkeler sınırlı mali kaynaklara sahip oldukları için kendilerini geliştiremezler. Bu nedenle, gelişmekte olan ülkeler yenilenebilir enerjiyi entegre etmek için uluslararası mali yardım sağlamalıdır. Bu anlamda Türkiye yenilenebilir enerji açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak yenilenebilir enerji türlerinin elde edilmesinin maliyetinin yüksek olması, elde edilen enerjinin depolanmasının zorluğu ve yenilenebilir enerji altyapısının sınırlı olması yaygın kullanımı engellemektedir. Bu kapsamda gelişmekte olan ülkelere yapılan mali yardımlar, Türkiye gibi, daha temiz ve daha uygun fiyatlı enerjiye entegrasyonun kolaylaştırılması ve potansiyelinin en üst düzeye çıkarılması ve en etkin şekilde kullanılması için elzemdir. Uluslararası işbirliği sadece mali yardım olarak görülmemelidir. Ülkelerin uluslararası kurum ve kuruluşlarla ikili veya çoklu ilişkileri, enerji diplomasisi oluşturmakta ve gelecekteki enerji işbirliğinin önünü açmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından Türkiye, enerji üretiminde teknik iş birliğini öncelikli hedef olarak almıştır. Öncelikle Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki enerji iş birliği için "Pozitif Gündem" oluşturuldu. Türkiye ayrıca enerji ihtiyacını karşılamak ve enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için enerji üretiminde nükleer enerjiye de yönelmeye karar vermiştir. Ayrıca Avrupa Birliği, stratejik hedeflerine göre Türkiye ile istikrarlı bir ortaklık ve iş birliği kurmaya isteklidir. Son olarak, Avrupa Yeşil Anlaşması, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile yaptığı en son iş birliklerinden biridir. Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki bu enerji iş birliği gelişecek ve 2053 yılına kadar "net-sıfır" bir planla karbonsuz bir ekonomi inşa edilebilecek. 2019'da yayınlanan Yeşil Anlaşma 2030 yılına kadar Avrupa'nın karbon salımını yüzde 55 azaltmayı planlıyor. Özetle, Avrupa Yeşil Anlaşması devletlerin birlikte çalışmasını ve net sera gazı emisyonlarını iş birliği içinde azaltmak için ortak çaba göstermelerini vazgeçilmez kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler'in Uygun Fiyatlı ve Temiz Enerji hedefinin bir parçası olarak, temiz enerji araştırma ve geliştirmesini ve hibrit sistemler de dahil olmak üzere yenilenebilir enerji üretimini destekleyen uluslararası finansal akışlar gelişmekte olan ülkelere yöneliktir. Türkiye gelişmekte olan bir ülke olarak dışa bağımlı olmaktan ziyade kendi kendine yeten bir politika benimsemiştir. Ancak Türkiye 2000'den 2019'a kadar düzenli olarak mali yardım almış ve yıllardır uluslararası işbirliklerinde destekçi değil, desteklenen ülke konumundadır. 2000'den 2019'a kadar geçen yirmi yılda Türkiye, ekonomik, sürdürülebilir ve modern enerji için Birleşmiş Milletler'den 7.11 milyar dolarlık mali yardım aldı. Ayrıca Türkiye, 2002-2006 yılları arasında Avrupa Birliği'nden 164 proje için 1,32 milyon avroluk mali destek aldı . 2007-2013 yılları arasındaki döneme IPA I Dönemi adı verildi ve Türkiye Avrupa Birliği tarafından desteklenmeye devam etti. Ayrıca 2014-2020 yılları arasında Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye sağladığı mali yardımlarda dalgalanmalar olsa da Türkiye enerji sektöründe dış destek almaya devam etmiştir.
Öte yandan Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Türkiye'deki enerji şirketlerinin rekabet edebileceği bir ortam yaratarak sürdürülebilir enerji için gerekli altyapıyı desteklemek ve kaliteyi artırmak amacıyla 2016 yılında Türkiye'ye 1,8 milyar dolar yatırım yaptı. Örneğin IFC, Akfen Holding'in bir iştiraki olan Akfen Enerji'nin yüzde 16,67'lik hissesini satın alarak yenilenebilir enerji üretimine yaptığı yatırımı neredeyse üç katına çıkaracak ve sürdürülebilir üretim için Türkiye'nin yerli enerji kaynaklarından faydalanmasını sağlayacak.
Sonuç olarak, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi birçok uluslararası ve uluslarüstü kuruluş, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere mali yardımda bulunmuş ve üzerine düşen görevi yerine getirmiştir. Bu noktada yenilenebilir enerjinin Türkiye'nin enerji dönüşümüne entegrasyonu, yıllar içinde aldığı mali yardımların kaliteli bir politika oluşturularak ve planlanarak uygulanmasına bağlıdır. Enerji dönüşümünün temel faktörlerinden biri maliyettir. Ekonomik açıdan kırılgan ve mali açıdan sınırlı bir ülke olarak Türkiye'nin yenilenebilir enerjiye geçişte, özellikle enerji dönüşümünde uluslararası işbirliğine ve mali desteğe ihtiyacı var. Ancak sağlanan finansal kaynaklar yenilenebilir enerjiye geçiş için tek başına yeterli olmamaktadır. Buradaki kritik nokta, Türkiye'nin bu finansal kaynağı en etkin ve verimli şekilde kullanmayı, vatandaşlarını temiz enerji kullanmaya ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya teşvik edecek mekanizmalar oluşturmayı planlamasıdır. Böylece Türkiye için yeşil, güvenilir ve modern bir gelecek mümkün kılınabilir.
Comments